Trung tâm khảo cứu và biên soạn
Địa chí Việt Nam
Chào mừng đến với website Trung tâm khảo cứu và biên soạn Địa chí Việt Nam.

Cánh đồng Chum - Di sản văn hóa thế giới trên đất nước Lào

18/03/2024244

Cánh đồng Chum (Tiếng Lào: Thồng Háy Hín) là một vùng di tích văn hóa, lịch sử gần thị xã Phonsavan, thuộc tỉnh Xiêng Khoảng của Lào. Đây là di sản văn hóa thế giới thứ 3 của Lào được UNESCO (Uỷ ban Di sản Thế giới) công nhận ngày 14/05/2019.

Di tích Cánh đồng Chum được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới với hơn 2.000 chiếc chum bằng đá đủ hình dạng và kích thước, có niên đại từ khoảng năm 500 Trước công nguyên tới năm 500 sau Công nguyên. Những chiếc chum đá nằm rải rác tại nhiều nơi ở Xieng Khouang, tuy nhiên, hiện mới chỉ có 3 điểm quanh thị xã Phonsavan được đưa vào khai thác du lịch; địa điểm thứ nhất có khoảng 250 chum, địa điểm thứ hai với 100 chum và địa điểm thứ ba có hơn 100 chum. Các khu vực còn lại vẫn đang được nghiên cứu vì còn nhiều bom mìn chưa được rà phá triệt để.

Những chiếc chum cao trung bình 1 - 2m, có chiếc cao tới 3,5m, nặng hàng chục tấn. Phần lớn các chum đều không có nắp, cái thì trồi lên mặt đất, cái thì chìm một phần dưới đất, miệng chum hình elip, vuông, tròn...Chiếc chum to nhất có bán kính 2,5m cao 2,75m, nặng vài tấn.

 Điều lạ lùng là xung quanh khu vực này không có núi đá. Người cổ đại đã đục đẽo chế tác ra những chiếc chum khổng lồ này ở đâu và vận chuyển bằng cách nào tới Xieng Khouang, đến nay đó vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp. Đã có rất nhiều giả thuyết được đưa ra như những chiếc chum được tạo ra để đựng rượu ăn mừng chiến thắng trong triều đại vua Khun Cheung.

Có ý kiến cho rằng vì vào mùa khô hạn, ở Xieng Khouang thiếu nước trầm trọng nên người xưa đã làm những chiếc chum khổng lồ này để tích nước. Các nhà khảo cổ lại tin rằng đây là những bình đựng di cốt liên quan đến nghi thức an táng thời tiền sử khi phát hiện ra nhiều hài cốt, đồ bồi táng và gốm sứ quanh những chiếc chum đá.

Năm 1930, một chuyên gia từ Pháp kết luận rằng chum đá liên quan tới nghi thức an táng thời tiền sử. Cuộc khai quật của các nhà khảo cổ Lào và Nhật trong nhiều năm đã giúp củng cố giả thuyết này khi phát hiện nhiều hài cốt, đồ bồi táng và gốm sứ quanh những chiếc chum đá.

Cánh đồng Chum nằm ở nơi giao nhau giữa hệ thống sông Mekong và sông Hồng nên có điều kiện thuận lợi trong việc giao thương và trao đổi văn hóa, sự phân bố của các chum đá khắp Xieng Khouang được cho là gắn liền với các tuyến đường bộ buôn bán trao đổi và chúng là bằng chứng nổi bật nhất của nền văn minh thời đại đồ sắt.

Ngay sau thời điểm Cánh đồng Chum được công nhận là Di sản văn hóa thế giới (năm 2019), Chính phủ Lào đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá để người dân Lào và bạn bè trên thế giới biết đến di sản văn hóa độc đáo này. Qua đó, thu hút ngày càng nhiều khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm văn hóa Lào, góp phần phát triển kinh tế.

Mới đây, Đại sứ quán Mỹ tại Lào cho biết, thể hiện cam kết của Mỹ trong việc tăng cường hợp tác lĩnh vực văn hóa với Lào, Chính phủ Mỹ sẽ tài trợ 129.000 USD để sử dụng vào việc thiết lập cơ sở dữ liệu; xây dựng hệ thống quản lý về danh mục các chum đá; củng cố, nâng cao năng lực quản lý trong công tác bảo tồn cho cán bộ, nhân viên Lào.

Nguồn: baodantoc.vn

Xem thêm: Mộc bản Trường học Phúc Giang

Các bài viết khác

Xem thêm
Đảo Phục Sinh – Điểm đến huyền bí nhất thế giới
Tin tức khác06/05/2024

Đảo Phục Sinh – Điểm đến huyền bí nhất thế giới

Năm 1722, vào dịp lễ Phục Sinh nhà hàng hải người Hà Lan Jacob Roggeveen tình cờ phát hiện và đặt tên cho hòn đảo này là đảo Phục Sinh. Đảo Phục Sinh nằm biệt lập phía Đông Nam Thái Bình Dương thuộc chủ quyền của Chile.

Đôi nét về 54 dân tộc Việt Nam
Tin tức khác30/07/2023

Đôi nét về 54 dân tộc Việt Nam

Việt Nam có 54 thành phần dân tộc. Trải qua bao thế kỷ, cộng đồng các dân tộc Việt Nam đã gắn bó, đoàn kết đấu tranh chống kẻ thù xâm lược, bảo vệ bờ cõi, giành độc lập tự do và xây dựng đất nước. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng, tạo nên sự thống nhất và đa dạng của văn hóa Việt Nam.

Nguồn: Internet
Lễ Hội05/08/2023

Ý nghĩa lễ tế giao xưa và nay, Nghiên cứu và Phát triển số 2 (79), 2010

Tế Giao là cuộc lễ tế trời đất, có nguồn gốc từ văn hóa Trung Hoa cổ đại rồi lan truyền sang một số nước trong khu vực. “Giao” là vùng đất bên ngoài kinh thành, người xưa cử hành lễ tế trời ở Nam Giao vào ngày đông chỉ và tế đất ở Bắc Giao vào ngày hạ chí. (Lý Hồng Phúc (biên tập), Khang Hy tự điển, Hán ngữ đại từ diễn xuất bản xã, Thượng Hải, 2005, tr. 1257). Tế Giao được thực hành theo quan niệm và nghi thức Khổng giáo, trong đó, vua được xem là “thiên tử”, đại diện dân để cúng tế trời đất và cầu xin được ban cho phong điều vũ thuận, quốc thái dân an. Ở Việt Nam, Tế Giao được tiếp thu và thực hành lần đầu tiên dưới thời Lý (1010-1225). Chỉ riêng thời Trần không cử hành lễ Tế Giao, các triều đại quân chủ Việt Nam còn lại đều coi đây là đại lễ và cử hành nghi lễ một cách trọng thế. Cách thức Tế Giao thay đổi ít nhiều theo từng triều đại, khi thì phân tế, khi thì hợp tế cả trời và đất ở Nam Giao. Cuộc lễ phản ánh một cách đầy đủ những quan niệm, tư tưởng, các giá trị văn hóa nghệ thuật đặc trưng của cung đình Việt Nam trong lịch sử.